آهن گالوانیزه یکی از متریال‌های پرکاربرد در صنعت و ساخت و ساز است که به دلیل ویژگی‌‌های منحصر به فرد خود، محبوبیت زیادی در بین فعالان حوزه ساخت و ساز پیدا کرده است. این نوع آهن نوعی ورق فولادی است که با پوشش دهی یک لایه نازک از روی (زینک) به طور موثری عمر مفید آهن را افزایش می دهد و آن را برای استفاده در محیط های مرطوب و خورنده مناسب می سازد.
آهن سفید به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط جوی و شیمیایی، به عنوان یک گزینه اقتصادی و پایدار برای پروژههای بلند مدت شناخته میشود و به دلیل قابلیت شکل پذیری و جوش پذیری عالی، به راحتی در فرایند‌های مختلف تولید و نصب مورد استفاده قرار میگیرد. به طور کلی، آهن سفید به عنوان یک راه حل عالی برای افزایش دوام و کارایی سازه‌‌های آهنی و تجهیزات در برابر عوامل محیطی شناخته میشود.
روش های گالوانیزه کردن آهن
فرآیند گالوانیزه کردن آهن با روش‌های متعددی صورت میگیرد، هر کدام از این روش‌ها ویژگی‌ها و کاربرد‌های خاص خود را دارند و انتخاب روش مناسب بستگی به نیاز‌های پروژه دارد. انواع روش‌های گالوانیزه کردن به شرح زیر هستند:
گالوانیزه داغ (Hot-Dip Galvanizing)
در این روش، فولاد در یک وان حاوی روی مذاب غوطه ور می شود که پوشش مقاوم تری ایجاد می کند و اغلب برای کاربرد های خارجی استفاده می شود.
گالوانیزه الکتریکی (Electrogalvanizing)
در روش الکتریکی، فولاد در محلول نمک روی شناور شده و با استفاده از جریان الکتریکی پوشش روی ایجاد می شود. این پوشش به تقریب نازک تر از گالوانیزه داغ است و بیشتر برای کاربرد های داخلی مناسب است.
گالوانیزه پیش گالوانیزه (Pre-Galvanizing)
در این روش، فولاد قبل از شکل دهی به پوشش روی پوشانده می شود. این فرآیند به طور معمول در مراحل اولیه تولید انجام می شود.
گالوانه سازی (Galvannealing)
روش گالوانه سازی ترکیبی از گالوانیزه داغ و روند آنیلینگ است که یک پوشش آلیاژ روی-آهن تولید می‌کند و ظاهری مات به آهن می‌دهد. این نوع فولاد برای کاربرد‌هایی که نیاز به چسبندگی رنگ دارد، مناسب است.
کاربرد آهن سفید
آهن سفید یا آهن گالوانیزه، به دلیل ویژگی‌‌های منحصر به فرد خود و داشتن استاندارد انواع ورق در صنایع مختلف کاربرد‌های گسترده‌ای دارد و یک ماده بسیار مناسب برای پروژههای فضای باز است؛ برخی از مهم ترین کاربرد‌های آهن گالوانیزه عبارتند از:
صنعت ساختمان
- آهن سفید به عنوان ماده ای زیبا و مقاوم، در نمای ساختمانها استفاده میشود و به دلیل داشتن درخشش، برای زیبا سازی نمای بیرونی ساختمانها بسیار مناسب است.
- در ساخت ساندویچ پانل‌ها که برای عایق بندی و دیوار‌های خارجی استفاده می‌شوند.
- در سیستم‌‌های لوله کشی آب و هوا رسانی، به دلیل دوام بالا کاربرد دارد.
- در ساخت سقف و دیوار سوله‌‌ها و سالن‌ها نیز آهن سفید به کار می‌‌رود.
- حدود ۸۰ درصد بدنه و شاسی خودروها از ورق گالوانیزه ساخته میشود. این ماده به دلیل مقاومت بالا ایمنی خودرو را افزایش می دهد.
- تجهیزات خانگی
- آهن سفید در ساخت کابینت ها، لوله های بخاری، دودکش ها و ناودان ها بسیار مورد استفاده کاربران قرار می گیرد.
صنعت برق و الکترونیک
- تابلوهای برق
- سینی کابل
- تجهیزات الکتریکی
صنعت کشاورزی
- ساخت ابزارهای کشاورزی
- تجهیزات باغبانی
پل سازی و ساخت سازه های بزرگ
در ساخت پل ها و داربست ها، در اکثر موارد به خاطر استحکام زیاد از آهن سفید استفاده می شود.
- تولید ابزار و تجهیزات صنعتی
آهن سفید در تولید میخ، پیچ و مهره و سایر ابزارهای صنعتی استفاده می شود.
مزایا و معایب آهن گالوانیزه
مزایا و معایب آهن گالوانیزه به صورت زیر است:
مزایا
- مقاومت در برابر خوردگی: محافظت موثر از زنگ زدگی به دلیل پوشش آن.
- طول عمر بالا: داشتن عمر مفید ۲۰ تا ۷۰ سال.
- کاهش هزینه های نگهداری: نیاز به تعمیر و نگهداری کمتر.
- قابلیت رنگ پذیری: سطح مناسب برای رنگ آمیزی.
- استحکام مکانیکی: مناسب برای ساختارهای باربر.
- تطبیق پذیری: کاربرد مفید در صنایع مختلف.
معایب
- وزن بالا: سنگینی نسبت به برخی مواد دیگر.
- قیمت بالاتر: هزینه تولید بیشتر از آهن بدون پوشش است.
- محدودیت در جوشکاری: دارای مشکلات احتمالی در جوشکاری.
- خطر زنگ زدگی در صورت آسیب: آسیب به پوشش آن می تواند باعث زنگ زدگی شود.
- ظاهر ناپسند در برخی موارد
- شکنندگی: آهن‌های گالوانیزه در مقایسه با آهن‌های معمولی، از ساختاری نسبتاً نرم‌تر برخوردار هستند، که این ویژگی می‌تواند باعث افزایش شکنندگی آن‌ها شود.
وزن آهن گالوانیزه
چگالی فولاد گالوانیزه تقریباً **7.85 گرم بر سانتی‌متر مکعب یا 7850 کیلوگرم بر متر مکعب است. به عنوان نمونه:
| ضخامت (میلی‌متر) | عرض (متر) | طول (متر) | وزن (کیلوگرم) |
| 1 | 1 | 2 | 15.7 |
| 1 | 1.25 | 2.5 | 24.53 |
این مقادیر نشان‌دهنده وزن دقیق ورق‌های گالوانیزه بر اساس ابعاد مختلف است.
نکات مهم هنگام استفاده از آهن گالوانیزه
آهن سفید به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، انتخابی هوشمندانه برای پروژههای مختلف است. رعایت نکات کلیدی زیر می‌تواند عمر مفید این محصول را به طور چشمگیری افزایش دهد.
- استفاده از تجهیزات ایمنی شخصی مانند ماسک، عینک ایمنی، دستکش و لباس محافظ از ضروریات است.
- سعی کنید در محیط های باز کار کنید و یا در صورتی که فضا بسته بود از تهویه های مکانیکی استفاده کنید.
- هنگام جوشکاری، دمای مناسب را رعایت کنید تا از آسیب به پوشش گالوانیزه جلوگیری شود و اگر ممکن است، پوشش روی را قبل از جوشکاری حذف کنید تا کیفیت جوش بهبود یابد.
- از تماس مستقیم آهن سفید با فلزات غیرمشابه مانند مس و برنج در محیط های خورنده بسیار خودداری کنید.
- استنشاق بخارات روی می تواند منجر به بیماری هایی مانند تب بخار فلزی شود. علائم آن شامل حالت تهوع و تب است که اغلب پس از ۴۸ ساعت از بین می رود.
- رعایت نکات باربری آهن آلات و تخلیه ورق گالوانیزه باید طوری باشد که در حین حمل و نقل آسیب نبیند.
- محافظت از سطح: حتماً مطمئن شوید که سطح آهن گالوانیزه آسیب ندیده و به درستی پوشش داده شده است.
- اجتناب از برش نادرست: در زمان برش، از ابزار مناسب استفاده کنید تا به پوشش گالوانیزه آسیب نرسد.
- استفاده در محیط مناسب: از آهن سفید در محیط‌های با رطوبت بالا و مواد خورنده استفاده نکنید مگر با پوشش‌های اضافی.
- نصب صحیح: در زمان نصب، از پیچ‌ها و اتصالات مقاوم در برابر زنگ‌زدگی استفاده کنید.
- نگهداری و مراقبت: به طور دوره‌ای سطوح گالوانیزه را بررسی و تمیز کنید تا از زنگ‌زدگی جلوگیری شود.
جمع بندی
آهن سفید امروزه به دلیل ویژگی های خاصی که دارد، به یکی از انتخاب های اصلی در پروژه های صنعتی و ساختمانی تبدیل شده است و به عنوان یک گزینه اقتصادی و پایدار، به کاهش نیاز به تعمیر و نگهداری دوره ای کمک می کند. به طور کلی، اهمیت آهن سفید بیشتر به خاطر ترکیب عملکردی و اقتصادی آن است که به بهبود کیفیت و ایمنی در ساخت و سازها و صنایع مختلف کمک می کند .
در نتیجه، آهن گالوانیزه به عنوان یک ماده اساسی در بسیاری از صنایع مدرن به شمار می آید و نقشی حیاتی در مهندسی و ساخت و ساز مدرن ایفا می کند و یکپارچگی ساختاری و جذابیت زیبایی را ارائه می دهد و در عین حال اثرات زیست محیطی را از طریق دوام و بازیافت آن به حداقل می رساند.
جهت دانلود فیل PDF مقاله آهن گالوانیزه چیست؟ کلیک کنید.
